Útang

Ing útang metung yang obligasiong ning táung upan ya ing perang andam.

King kawatásan

"King Utang Ku Keka" ing títulu ning isa karing poema king amánung Kapampángan ning talasúlat a Filipínung i Renato Alzadón tungkul king útang a lub, u gratitud.

Misan, ing Angel ning Guinu, dinatang ya
King kecaming baryu bebe ning aplaya,
Ding tau king baryu pepayaus nala,
Arap ning Bisitas…den, pinulung nala;
Magdala ya kanung paka-sakung pera.
Katmu yang bisitas karing daralana;
At ninuman bisang pera, den, kaya la,
Idala na ngan ing agyu nang idala.

“Mupin” ing digdag na ning Angel ning Guinu,
“Ding perang den ela pibandian ning tau;
Uling nanu pamang bague keting yatu
Bandi nangan ning Dios…inya ding pera yu
Nung gamitan yo man king tula ning lub yu,
Dapot magbalik la king minie kekayu;
’nia nung ing dela mu apulu lang saku
Makanian la naman perang ibalik mu”.

“Ing Dios” nganing Angel “pagnasan nang tune
Ing akit nakayung misaplala king bie. Inia ing pera mu dapat gamitan me
King ikasulung na ning kecang pagkabie.
Antimong tanaman, yan palabungan me…
Nung ustu ya lingap, gambul ampon sese,
Mayumu lang bunga ding keca na ibie
A peka galal na ning sikap mung binie”.

At kaibat, ing Angel, biklat nane kanian
Pasbul ning bisitas ning baryu kung beitan;
Makaba ing pila…niang akung mikutnan
“Apulu pung saku” ngacung tinambayan.
Apulu lang saku ding kacung pisanan
Lima pago kaili, lima pago wanan;
Aliko binili anggang eke disnan
Ing galut kung dampa libis ning palayan

Mibule-bule ku: nanu kaya ngeni
Ing sukat cung gawan karing perang deni?
Nanu tang negosyu keting yatung iti,
Ing garantisadung alang pangalugi.
Nung ali ka biasa king pamagmantini
Ding kecang pujunan kanan do ding bwitri;
At nung magbalik ku kening bie pulubi,
Paniatang ning Angel, nang sabian na niti?

Atmu na kasakit king metung a tau
Ing dimut a beluan king lakad ning yatu.
Akabyusan ke mu ing kanam a gradu
’nia ala kung balu keng pamagnegosyu,
At mu naku kaina karas keng nomeru
Eko man abilang perang inuli ku,
Balu kung apulu la ring taliri cu
’nia balu kung sabian apulu lang saku.

King kai-isip ku mipakde kung bigla
At apansinan ku malungkut kung kalma.
Oini, akung dili kening kacung dampa
Ala kung kasuyu king bie kung malugma.
At pablasa kaseng mangmang ku’t maluka
Balang tiliran ku, ali ko katugma.
Mecad ing tratu da ngeni manaliwa
Lalu na’t ing pera yanang magsalita.

Inia ban mitabi ing pamangulila
Yang apigampa ku ing saling pamilia.
Muna sinali kung malagung asawa
Pati na katuangan mekibayad kuna;
Sinali kung saken… mitunggalan kepa
Sinali kung bale…malualas ya mula,
At bayang milusuk ing kacung ligaya
Sinali kung anak, oita pin, adua la.

Pananese anak, eya gawang biru
Gumastus kang anti yang balding tutulu.
Paniali mong gatas…paniali mong baru.
Potang sakit lapa, makakarug salu
Ing singil ding doctor, makikipatlalu
King ketasan na ning bunduk Pinatubu...
Pablasang ing bie ra mal ya pa keng guintu,
Agyang mal ing singil bayaran mu rugu.

Kabang daragul la, daragul mu naman
Itang lalto gastus a emu alisyan.
At lalu na iniang maintun lang cabiasnan
Inigut lang pera king kaili at wanan.
At uling ala ping patad ing gastusan
Ding pera na ning Dios ikua rang megisan.
Agya sang kusing mu ala nang mitagan
Ban maguing kambil na ning bie kung menuban.

Nung kapilan naman ala nakung pera
Karing yapa datang ing Angel ning banua.
Bagting ning kampana ipamalita na
Arap ning bisistas…Angel manaya ya!
Kanian ku migising..mibangun king kama,
Ulining dine ku salikut ku sana.
Iniang kusutan ko ding kanakung mata,
Kacung apialas…maninap ku pala.

Iniang balikdan ke ing mutyang kebuklud
oita ketang kama maniaman ya tudtud.
O! tutu pin pala ‘tin kacu linugud
Ena anti iniang dili kung magbukud.
At iniang tando ku ikit ku no cabud
Detang aduang kotsi kilub na ning bakud
Ken ku apialas grasya nang binubud
King maluka kung bie ning Dios a malugud

Bisni ke ing kuartu ra ding kacung anac
Maniaman la tudtud…alang malit sindac.
O! era na takman pait na at salpac
Ning bie ning maluka nung nu ku tinalmac.
King mabanding yatu karing la misapuac
Nung nu ing kalayan maslag ya’t busilac
Keni, timawa lang guyapgap, lipacpac
King banua nang asul ‘niang aldo masaspac.

Ding adua kung anak, cabang lalon kula
Mebalag ining lua caring kacung mata.
Kacung apialas itang degulan na
Ning utang ku king Dios… king grasyang binie na.
“Dios ko” ngacu,”Dios ko, oren lawan mula
Ding binie mu kacung miguit pa keng pera.
Guinu, angga man king mapda ku inawa
Eku makabayad king utang ku keca.
Ing artíkulung ini metung yang súlî. Makasáup ka king Wikipedia kapamílatan ning pámandagdag kaniti.