I Hernand Saban metung yang wátas a Kapampángan.

Talambie mag-edit

Ala yang balung salugsugan a kamaganak a poeta bista man kapilidu ne itang melapupuring Rosario (Apung Sayung) Tuazon Baluyut ning Baculud (1909-2002); iti e re bitasang kilala reng matwa nang kamaganak.

Mipangagli karing bersu ketang 1988 king amanung tagalug at ketang 1991 king amanung kapampangan, i Hernando a tau Angeles at Manibaug a mas kilala ra keng awus a ‘Hernand’ deng kapatad a poeta keng aliwang bansa, ‘Bern’ at ‘Ernie’ naman kareng kakaluguran at kamaganak, at awsan de mu namang ‘tita Bern’ deng malapit lub keya. Maranun yang meulila king ibpa, meragul king kalukan at meyari yamu keng sekundarya keng pamagaral. Ketang banwang 2007, labing-syam a banwa manibat king pangakali na karing bersu, mibayit ya keng labwad ning literatura ning Kapampangan. E ya palagamit maragul a letra pwera karing lagyu bilang simbulu ning kapagkumbaban.

Mibayit ya inyang manikwa yang “marangal a tungge” (honorable mention) keng “tagisan keng poesya” a gewa na ning KWF o Komisyon sa Wikang Filipino kapamilatan na ning UP Clark.

Bista man king i Ernie king pangabayit na king literature kikyak yang alang rima, meragul neman iting magrimang metapora at talimagang magmartsa. Abalu ne mu naman itang kapanwalan a “gawan mu ing tuturu ku dapot e ing daraptan ku,” at uling marakal neng besis akayabe ing kasebyan a ini kapamilatan ning dilang poeta, at angga inyang e ne misukmama serya na neng kewangan ing mamapse kaniti king kayatulan na na murin ning poetang maki-bakas panas.

Makanyan man bayu ya mibayit keng literaturang Kapampangan ining Ernie malwat neng susulat at gagamitan ne ing Amanung Sisuan neng susulat ya, mupin e la poesya reng keyang pigagap nung e sulat lang kapalsintan (a ngening salukuyang pepa-bookbind na) a bibye na kanita king keyang tau a asawa na na ngeni.

Ala yang idulung lokal a poeta dapot babasan na la obra reng kilalang poeta at neng misan pagbiliban ne ing poeta uli na ning obra na at ugali dapot neng misan kareng mung obra na, ating pamitagun a ken mung ugali na at e karing obra na, atin naman pareu neng e buri obra at panugali ing poeta.

Keni ne pasibayung akilala kapamilatan da ring poeta a “ing tukil a alang laman maynge ya kalampag” at kabang lalakad ing panaun akilala na a ing tukil a mitmung danum mibubulus yang danum karing aliwang tukil bisang mikalaman, at nanu man ibulus na o ibye na karing aliwa, ala yang pautang a lub nun’e tula na namung tagana ing bageng ita. Samantang atin namang tukil a king kapatak nang bilus a e naman taganang dalise o malinis a danum, papabalikid na pa iting maragul a utang a lub a kulang namu iswat na keka ing sablang bage a kapa-kapatak a tinggap mu keya a e na naman binye uling buri nang ibye nun’e ban yamung magparangalan keka a byasa ya.