Basilan

lalawigan ning Filipinas

Ing Basilan metung yang pulung lalawigan ning Filipinas atiu king Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM). Ing kayang balen tungku iyapin ing Syudad Lamitan at atiu mu king mauling banda ning pampang ning Telapulu ning Zamboanga. Ing Basilan iya ing pekapangulung dili kareng pekapulu ning Kapuluan Sulu. Agpang keng 1 Mayu 2020 ning sensus, atin yang populasyun a 426,207 a katau kareng 73,419 a pamimalemale.

Basilan
Bandera kan Basilan
Bandera
An opisyal na selyo kan Basilan
Selyo
Mapa ning Bangsâng Moru ampong Basilan ilage
Mapa ning Bangsâng Moru ampong Basilan ilage
Map
Puuk: 7°N, 122°E
BansaFilipinas
LabuadBangsâng Moru
TuknanganLalawigan
Mitatag1973
KapitolyoLamitan
Pamamahala
 • LiderHadjiman S. Hataman-Salliman
Sukad
 • Kabilugan1,327.23 km2 (512.45 sq mi)
Populasyun
(Sensu ning 1 Mayu 2020)
 • Kabilugan426,207
 • Densidad320/km2 (830/sq mi)
 • Pamimalemale
73,419
IDD:area code +63 (0)62
Uryanpangatlu yang klasing lalawigan
Panakitan (₱)₱1,166,990,624.52 (2020)
Amanuamanung Yakan
Chavacano
amánung Sulu
Balangingih Sama
Central Sama
Websaytwww.basilan.gov.ph
Komunidad ning Basilan

Geografia mag-edit

 

Politika mag-edit

Ing Basilan atin yang 6 balen at 1 lakanbalen. Ing Isabela Lakanbalen iya mu ing syudad at balen tungku ning Basilan. Dapot, ing Isabela Lakanbalen, metung yang timawa keng lalawigan, at ing tutu dake ne ning labuad ning Telapulung Zamboanga. Ing Basilan dati yang dake ning Albugang Mindanao (ing dati nang lagyu ning Telapulung Zamboanga), dapot inyang kapilan pa mung plebiscite deng memalen ning Basilan pinili ra ing makyabe la keng BARMM, dapot ing Isabela Lakanbalen ela mikyabe.

Lakanbalen mag-edit

Deng Balen mag-edit

Amlat mag-edit

Deng minunang menuknangan keng pulu ilapin deng Orang Dampuan, deng ninunu da reng Yakan. Ing bantug a Sultan Kudrat migkuta ya king balen Lamitan anggang inyang datang la reng Kastila at lemutak dala inyang 1637. Deng missionaryung Jesuit dintang la mapilan mung banua.

Deng Dutch lisuban de ing Basilan inyang 1747 oneng deng katutubu tinulak dalang pabalik. Deng French sibukan deng sakupan ing lalawigan inyang 1844, dapot ilamurin ela migtagumpe. Kaibat na nita, sinaguli mu, deng Kastila ginawa lang kutang gawa keng batu at pelagyu de kang Reynang Isabela II.

Ingyang ing balen Zamboanga meging yang syudad inyang 1936, inabe ne ing Basilan. Dapot inyang Juliu 1, 1948, ing Basilan mismu migsarili. Ing syudad meging yang lalawigan inyang Disiembri 27, 1973.

Demograpiku mag-edit

Sensus ning Populasyun
Basilan
TaunPop.±% p.a.
1903 4,480—    
1918 23,089+11.55%
1939 57,561+4.45%
1948 110,297+7.49%
1960 155,712+2.91%
1970 143,829−0.79%
1975 171,027+3.53%
1980 201,407+3.32%
1990 238,308+1.70%
1995 295,565+4.12%
2000 332,828+2.58%
2007 408,520+2.87%
2010 293,322−11.36%
2015 459,367+8.92%
2020 426,207−1.46%
Sanggunian: Philippine Statistics Authority[1][2][3][4]

Panibatan mag-edit

Ding suglung a palual mag-edit